Zwijgen is geen optie

Jaouad Alloul: Een beetje beleefdheid

Met Jaouad hadden we het niet enkel over LGBT moslims, maar over het grotere probleem dat nog steeds in onze samenleving bestaat rond LGBT. Over trauma en het vinden van jezelf. Over muziek en de universele menselijke conditie.
Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/jaouad-alloul
Hoofdstukken
Hoofdstuk 1: BeleefdheidOver ouder worden. Over de strijd voor lgbt-rechten en wat je al dan niet in je leven kan zien veranderen. Over beleefdheid als ultieme doel en het laten bestaan van onbegrip. Over het waardenkader dat religie ons al duizenden jaren oplegt.
Hoofdstuk 2: Onvoorwaardelijke liefdeOver seks en de confrontatie met onze dierlijke kant. Over goed en kwaad en het construct van dat binaire denken. Over het theater dat we allemaal spelen en de worsteling met onszelf. Het verhaal van Jaouad die als kind in de verkeerde echokamer zat en van zichzelf dacht dat hij slecht was. En over het grotere probleem dat we hebben met onvoorwaardelijke liefde.
Hoofdstuk 3: Muziek en de grazende koeOver muziek als de meest ongrijpbare vorm die Jaouad beoefent. Over het universele van muziek en over dat we in onze fundamentele menselijkheid allemaal gelijk zijn. Grazende koeien, vretende, poepende wezens die niet goed of slecht bezig zijn, maar gewoon zijn.
Hoofdstuk 4: Geen crewOver Jaouads vertrek thuis en de daarop volgende zoektocht naar zichzelf. Over het ontbreken van een crew en de fundamentele eenzaamheid van iemand die de status-quo wil doorbreken. Over het hoogtepunt van zijn eenzaamheid en de kracht die die ervaring heeft gegeven.

Nadia Fadil: Niet elk debat is een beschavingsoorlog

Met Nadia hadden we het over hoofddoeken en de Europese identiteit, over de uitvinding van het individu en de godsdienst van het liberalisme.
Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/nadia-fadil
Hoofdstukken
Hoofdstuk 1: Europese IdentiteitNadia praat over een hoofddoekendebat dat ze in de lagere school al voerde. En over hoe er eigenlijk weinig veranderd is sindsdien. Over de Islam in het publieke debat en de voortdurende framing die haar onderzoek moet ondergaan. Over hoe de Europese identiteit grotendeels tot stand kwam door zich af te zetten van de andere, de moslim en hoe dat vandaag nog altijd gebeurt.
Hoofdstuk 2 : Ik ben een doorgeefluikOver een alternatief model om naar identiteit te kijken. We bestaan niet in een vacuüm als losstaand individu. Neen, we bestaan omdat we afhankelijk zijn van anderen. We zijn onlosmakelijk verbonden met de andere. Over hoe en wanneer en waarom we het individu uitgevonden hebben en welk doel dat dient.
Hoofdstuk 3: De praktische pragmatische dimensieOver de Westerse bril en de illusie van de neutraliteit. Over de publieke ruimte en hoe we ze werkelijk van iedereen kunnen maken. Over de beschavingsoorlog die gevoerd wordt en die eigenlijk niet nodig is als je gewoon pragmatisch naar de dingen kijkt.
Hoofdstuk 4: Kottekes en volgordeOver het heersende Westerse paradigma als een voortdurend opdelen van de werkelijkheid in kottekes en in een volgorde. Over wat dat mogelijk maakt en wat dat kapot maakt. Over ons evolutiedenken en de angst om te verliezen wat we hebben. Over onze eigen rol in het scheppen van die angst.
Hoofdstuk 5: Gemoedsrust voor nen euro of 10Over een gebrek aan zingeving en de verschillende antwoorden daarop die vandaag bestaan. Over oude religies en over het liberalisme als religie. Over een mogelijk antwoord vanuit de kwantummechanica en hoe ons dat eigenlijk gewoon terugbrengt tot de epistemologische bescheidenheid. We don’t know.

Mohamed Barrie: Ik kies ervoor mens te zijn

Met Mohamed Barrie hadden we het over racisme en zelfliefde, over sociaal werk in tijden van Corona en over compassie en afhankelijkheid.
Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/mohamed-barrie
Hoofdstukken
Hoofdstuk 1: Wie bepaalt?Mohamed praat over modellenwerk en over hoe moeilijk dat is als je je bewust bent van beeldtaal en hoe die historisch gebruikt werd. Over de vermoeiende afleiding die racisme is en over de onmogelijkheid om uit het kader dat voor jou gecreëerd werd te ontsnappen.
Hoofdstuk 2: In jullie ogen ben ik zwartHet migratieverhaal van Mohamed. Op zijn 12 jaar komt hij in België terecht. Enkele jaren later verlaat hij de veilige cocon van zijn ouders en begint hij door te hebben hoe ons systeem in elkaar zit en hoe het niet-witte mensen behandelt.
Hoofdstuk 3: Van Grinta naar Zamzam Over het verzet dat bij Mohamed ontstond in het vijfde leerjaar. De Grinta die hem energie geeft om zich tegen het systeem te verzetten. Maar na het wegduwen van dat systeem ontstaat er ruimte en in die ruimte kon hij zichzelf terugvinden. Over de zelfliefde en de creatie als centrale concepten in Mohamed's leven.
Hoofdstuk 4: Hoe veel generaties nog?Over het belang van gemeenschap. Over de kritiek dat je dan verdeelt in de plaats van verbindt. Over het relletje tussen Mohamed en Walter Zinzen en over het grotere falen van progressief België.
Hoofdstuk 5: CompassieOver onze onderdrukte compassie en de maatschappij die systematisch ons gevoel wegduwt. Mohamed verbindt ruziemakende kindjes met hamsteraars in de supermarkt en met belastingontduikende miljardairs.
Hoofdstuk 6: Schaarste wordt in uw ziel gedroptOver de geldbedragen die mensen met migratieroots elke maand terugsturen naar hun land van herkomst. Over wat dat zegt over onze en andere culturen. Wij zien onszelf als een losstaand project dat al zijn successen en al zijn falen te danken heeft aan zichzelf. Wat als we onze kinderen iets anders zouden leren?
Hoofdstuk 7: Waar zijn we bang voor?Over onze traditie van kleurenblindheid. Over hoe dat zwarte mensen onzichtbaar maakt in de statistieken en het onmogelijk wordt om iets aan hun positie te veranderen. Over de ultieme vraag: waarom heeft het witte systeem zwarte mensen nodig?

Ish Ait Hamou: Vertrouw dat je niet alleen bent

Met Ish hadden we het over de combinatie kunst en ondernemen, over bruggen bouwen, trouw blijven aan jezelf en elkaar ondersteunen.
Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/ish-ait-hamou
Hoofdstukken
(2:38) Hoofdstuk 1: De tomaatIsh heeft het over het delen van ideeën en over het alleen zijn met een idee. Over gefilterd praten, nadenken over wat je zegt en of het wel jouw doel dient. Over de vorm waarin je iets brengt en de omstandigheden die de perfecte tomaat-eet-ervaring opleveren.
(10:36) Hoofdstuk 2: Van Zwitsers zakmes naar stok Over creatief ondernemen en de passie van Ish voor alle details van zijn projecten. Over hoe de release van een boek soms leuker is dan het schrijven. Over het creëren van ervaringen. Over efficiënt met je tijd leren omgaan en ‘neen’ leren zeggen. Over hoe Ish evolueerde van een Zwitsers zakmes met 12 functionaliteiten naar een stok waarmee hij alles kan doen.
(19:25) Hoofdstuk 3: ToegangOver hoe Ish ooit een een fake e-mailadres aanmaakte voor zijn fake assistent. Over de relatie tussen een kunstenaar en een producent en de onderhandelingen die die relatie bemoeilijken. Over vorm en inhoud en hoe vorm ons veel te vaak toegang geeft of ontzegt. Tot plekken, tot discotheken, tot instellingen, tot professionele opportuniteiten, tot de harten van mensen. Over de neiging om je vorm aan te passen zodat je toegang krijgt en daarna hopelijk op je inhoud wordt beoordeeld.
(29:20) Hoofdstuk 4: NiaOver dansen en schrijven en de rol van het gevoel. Over melodrama en overacting en de mislukte pogingen om mensen naar een gevoel te manipuleren. Over de capaciteit van de mens om authenticiteit bij de ander te detecteren. We begrijpen de Nia, de bedoelingen van iemand, zonder al te veel aanwijzingen. Over huilen op het podium.
(40:36) Hoofdstuk 5: Fix-it-FelixOver de oude Ish, de bruggenbouwer tegen wil en dank. De verbindende figuur die in tv-studio’s en kranten opdook en voortdurend bezig was met het fixen van onze grootste maatschappelijke problemen. Over hoe Ish die periode meemaakte en over hoe slopend het is om de verwachtingen van zoveel mensen op je schouders te dragen.
(48:00) Hoofdstuk 6: Wees dat bijpersonageOver de parallel tussen onze levens en een goed geschreven film. Over mensen die er geraken en anderen die halverwege gestrand zijn en over hoe we bijpersonages moeten zijn die hen over de drempels helpen. Over de beste manier om de wereld te veranderen en de verplichting om dat te doen. Dat het ok is als je het niet kan dragen en dat niet iedereen een marathon moet lopen.

Yassine Boubout: Dat is ook straffeloosheid

Met Yassine Boubout hadden we het over politiegeweld, etnisch profileren, de zwijgcultuur bij de politie en #defundthepolice.
Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/yassine-boubout
Hoofdstukken
Hoofdstuk 1: Meer blauw op straatOver de dociele houding van de politiek ten opzichte van de politie. Over het SRT team in Antwerpen en de ingebakken veronderstelling dat meer blauw op straat de veiligheid verhoogt. Over militairen op straat.
Hoofdstuk 2: Foie gras in de studieOns beleid is altijd een reactie op, een bestraffing, een indekken. We werken te weinig preventief. Over Community Oriented Policing en hoe dat eigenlijk veel beter werkt. Over de absurd korte politieopleiding in België.
Hoofdstuk 3: Jagers en jachthondenOver etnisch profileren en het compleet gebrek aan erkenning van het probleem. Ondanks de positieve voorbeelden uit het buitenland. Over de politiemensen zelf, van goede en minder goede wil. Over de hiërarchische structuur van de politie en de zwijgcultuur die er heerst.
Hoofdstuk 4: Dat is toch ook straffeloosheidYassine vertelt over zijn eerste aanvaringen met de politie en het effect dat dat heeft op jonge leeftijd. Over het systematisch criminaliseren van slachtoffers van politiegeweld en de zwijgcultuur die er heerst binnen de politie.
Hoofdstuk 5: Geen woordEen aanklacht tegenover de politiek die de problemen bij de politie niet aanpakt. Meer over de giftige dynamieken die de status quo in stand houden. Over rotte appels die het politieuniform niet waardig zijn. Over het zelfbeeld van de politie en de moeite die ze hebben met zelfkritiek.
Hoofdstuk 6: Defund the policeYassine legt uit wat defund the police in de praktijk zou betekenen. Hij schetst een wereld met een politie die meer preventief werkt en geflankeerd wordt door andere organisaties. Een wereld die er veel schoner uitziet voor iedereen.

Wim Claeys: Dat zijn onze woorden

Met Wim hadden we het over zijn jeugd in extreem rechtse kringen, over zijn vader die bij de SS zat. Over zijn deradicalisering en zijn strijd om woorden. Over polarisering, Schild en Vrienden en hun methodes.
Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/wim-claeys
Hoofdstukken
Hoofdstuk 1: Nooit meer oorlogOver de geschiedenis van de Vlaamsche beweging en hoe die tussen de twee wereldoorlogen vervelde richting facisme. Het verhaal van Wim's vader die uiteindelijk naar het Oostfront vertrok met het idee dat hij de Vlaamse strijd aan het voeren was.
Hoofdstuk 2: Het voordeel van de duidelijkheidDe morele consequenties van de collaboratie en de impact op een jonge Wim. Over het contrast tussen het beeld dat hij van zijn papa had en hoe de geschiedenis oordeelt over de Oostfronters. Over de holocaust en de eerste barstjes in zijn wereldbeeld.
Hoofdstuk 3: Het was maar om te lachenWim vertelt over zijn tijd bij het VNJ en het sluimerende racisme dat altijd aanwezig was, maar nooit expliciet werd. Over hoe je onder het mom van 'het was maar om te lachen' heel ver kan gaan, zonder ooit echt vragen te stellen bij het wereldbeeld dat achter die grappen zit. Over de parallel met Schild en vrienden.
Hoofdstuk 4: De deradicalisering van Wim ClaeysOver de 5 jaar waarin Wim nog bij extreem rechts bleef en steeds meer worstelde met het gedachtengoed. Over zijn uiteindelijke breuk en wat ertoe leidde.
Hoofdstuk 5: Onze woordenOver traditie en het belang van een nieuw verhaal vertellen vanuit oude verhalen. Over woorden, zinnen, liedjes, dansen en kleuren die we associëren met foute ideeën, maar die we moeten terugclaimen.
Hoofdstuk 6: Ik geloof hemOver Wim's liefde voor zijn vader en hoe hij vandaag, 20 jaar na de dood van zijn vader, het beeld van de SS'er verenigt met dat van de lieve papa.

Marieke De Maré: Verlangen naar ontroostbaarheid

Met Marieke hadden we het over leven en dood, over stilte en empathie, over de absurditeit en de knikkerbaan die het leven is.
Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/marieke-de-mare
Hoofdstukken
Hoofdstuk 1: De wereld die op onredelijke wijze zwijgtOver de absurditeit van ons bestaan en de 3 mogelijke antwoorden van Camus. Over antwoord 3: het omarmen van de absurditeit en léven en feesten. Over de dood en Mariekes angst om te sterven. Over die bizarre combinatie van leven en dood op hetzelfde moment.
Hoofdstuk 2: WitruimteOver wat tussen de regels in de witruimte staat. Over het gebrek aan witruimte in het leven en de nood aan zwijgen. We zien het leven vaak als een lijn naar boven maar wat als we ernaar zouden kijken als een lijn naar beneden? Over de mens en de schildpad.
Hoofdstuk 3: Verlangen naar OntroostbaarheidOver de andere opties van Camus. Over zelfmoord en de donkere kant van de absurditeit. Over een verlangen naar ontroostbaarheid en twee manieren van krabben. We zoomen nog meer uit en beseffen dat er geen lijn is. Niet naar boven en niet naar beneden. Er zijn alleen loopings. Over leven zoals een schildpad versus leven alsof je morgen dood kan zijn. Over de wilde rit op de knikkerbaan van het leven.
Hoofdstuk 4: EmpathieOver de moeilijkheden van samen leven, het gebrek aan gemeenschap en het daaruit voortvloeiende gebrek aan empathie. Over de rol van het onderwijs daarin.
Hoofdstuk 5: Het heeft deugd gedaanOver engagement en het beeld dat die term oproept van een wild gesticulerend persoon op een zeepkist op het marktplein. Over wat Marieke dan wel met haar werk wil bereiken en hoe dat de wereld toch stiekem wel een beetje beter maakt, ook al is dat niet per se de bedoeling.

Naima Charkaoui: Niet in mijn naam

Met Naima hadden we het over migratie en de droom van een wereld met open grenzen, over racisme, het hoofddoekendebat en andere maatschappelijke gevoeligheden.
Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/naima-charkaoui
Hoofdstukken
Hoofdstuk 1: DisclaimersOver onze rol in het licht van de geschiedenis, de blinde vlekken en absurditeiten waar we ons vandaag nog niet bewust van zijn. Over het nut van disclaimers en de neiging om je standpunten voortdurend te omringen door kussentjes. Over hoe Naima zich actief verzet tegen die neiging.
Hoofdstuk 2: De waarheid ligt niet per se in het middenOver polarisering en een sterk standpunt innemen. Over containertermen die het echte debat wegmoffelen en ons allen aan de oppervlakte houden. Over Naima's altijd aanwezige engagement dat uiteindelijk haar beroep werd.
Hoofdstuk 3: Actief pluralismeOver Naima's frustratie met de kwaliteit van het debat, toegepast op het hoofddoekendebat. Over hoe we ook zouden kunnen omgaan met religieuze en culturele verschillen.
Hoofdstuk 4: Sociaal verkeerOver populisme en andere misbruikte termen. Over het belang van semantiek. Over het verschil tussen bedoeling en effect in het racismedebat en de culturele verandering die we vandaag doormaken.
Hoofdstuk 5: Niet in mijn naamEen interessante vergelijking tussen de wereldeconomie en de Carrefour. Over waarom we het idee hebben dat het geluk van anderen dat van ons in de weg staat. Over het belang van preken voor eigen kerk als aanmoediging. Over jezelf dwingen om niet meer weg te kijken en mee te bouwen aan een betere wereld. Over 'neen' zeggen.

Wannes Cappelle: Ontferm u

Met Wannes Cappelle hadden we het over kwetsbaarheid en mannelijkheid, over de schijnbaar ongevaarlijke artiest en over zijn rise to the top met het Zesde Metaal.
Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/wannes-cappelle/
Hoofdstukken
Hoofdstuk 1: De woorden zijn met veel te veelWannes vertelt over de gemiddelde West-Vlaming die niet per se kampioen is in het uiten van emoties. Over hoe hij zelf misschien wel een gemiddelde West-Vlaming was en over hoe hij geleerd heeft toch zichzelf te zijn in die wereld.
Hoofdstuk 2: Wien es der hier de minst stoeren?Over de rode draad die door al het werk van Wannes loopt: Ontferm u, maak uzelf minder sterk. Want het is dat opbod dat burn-outs veroorzaakt, dat relaties doet stuklopen en dat oorlogen start.
Hoofdstuk 3: De pluimen da’ ‘k van junder è afgepaktOver de minder mooie kanten aan de rise to fame en het overdreven zelfvertrouwen dat Wannes al heel vroeg had. Over de vriendschap versus de carrière, over soep maken en fuck de radio. Over een vader die met één zin zijn zoon de energie geeft om jaren te blijven vechten.
Hoofdstuk 4: Ge zie min volk, dak u verheffeOver de blijde boodschap van Willem Vermandere en Messiaanse opdracht van Wannes Cappelle. Over een nummer dat al lachend de waarheid vertelt.
Hoofdstuk 5: Met wa woorden op een bladje en wa noten in mineurOver de valse underdogpositie van de zanger en de macht die je hebt als je op een podium staat en de waarheid kan verhullen met akkoorden. Over de Romeinse redenaars die de kunst van het bekritiseren zonder gepakt te kunnen worden al beheersten.
Hoofdstuk 6: Maar ‘k è altid de meeste marbelsTerug naar de jeugd van Wannes. Over hoe zijn overlevingsstrategie in de jungle van de speelplaats tot stand kwam. Over jongens op zoek naar zichzelf in de fitness en over een mogelijk alternatief voor de oude beelden van mannelijkheid.

Jeroen Olyslaegers: De liefde ondanks alles

Met Jeroen hadden we het over ironie en cynisme, over spiritualiteit en moraliteit, over onze onderlinge verbondenheid, over de media en de literatuur.
Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/jeroen-olyslaegers/
Hoofdstukken
Hoofdstuk 1: IronieJeroen praat over de kantelmomenten in zijn professionele leven. Over de postmoderne ironie van de jaren ’90 die hij van zich af moest werpen alvorens hij echt schrijver kon worden. Over het ontstaan van zijn engagement.
Hoofdstuk 2: De constatatie van het miraculeuze In- en uitzoomen in tijd en ruimte met Jeroen Olyslaegers. Jeroen introduceert zijn vorm van spiritualiteit, hij verbindt een verstopte wc met de kosmische grap die ons bestaan is en hij schetst het existentiële berglandschap waarin we allemaal verdwaald zijn.
Hoofdstuk 3: WIJ Jeroen schuift verbondenheid en verhalen naar voor als de medicijnen tegen alle grote problemen. Over klimaat en hoe een collectieve verantwoordelijkheid veel beter zou werken dan een persoonlijk schuldgevoel. Over de Europese Unie die vergeten is verhalen te blijven vertellen.
Hoofdstuk 4: Mycelisch bewustzijn Over het oude en een mogelijk nieuw model van communicatie. Over netwerken van schimmels die ons anders naar onze eigen realiteit kunnen doen kijken. Over de invloed van de wetenschap op onze manier van kijken, over de fluïditeit van moraliteit en hoe die in Wil zit, maar eigenlijk ook al in het begin van onze literatuurgeschiedenis.
Hoofdstuk 5: Moraliteit is een shortcutOver ratio en emotie en de overschatting van het eerste ten koste van het tweede. Over stemgedrag, ruzie binnen de relatie en het onbenoembare heden. Over de moraliteit die ons helpt om snel te oordelen maar niet om de complexiteit van de werkelijkheid te begrijpen.
Hoofdstuk 6: Jezelf in the equation brengenOver de geschiedenis van de wrok die nooit ophoudt. Over onze erfzonde en onze voortdurende strijd met onszelf. Jeroen pleit in dit hoofdstuk voor radicale eerlijkheid (in combinatie met zelfliefde) en hij geeft het goede voorbeeld door die op zichzelf toe te passen.
Hoofdstuk 7: Genadeloze spiritualiteitHet verhaal van hoe Jeroen van een kleine Jim Morrison evolueerde naar een voorvechter van het genadeloze zelfonderzoek. Over zijn hoogst persoonlijke vorm van harde spiritualiteit die andere, zachtere vormen niet veroordeelt, maar die wel nodig is om hem tot inkeer te brengen.
Hoofdstuk 8: ZombielandEen mediakritiek die respectvol blijft voor de mensen die in de media werken maar de hele mediawereld wel vergelijkt met een zombiefilm. Jeroen is hard, maar biedt daarna een alternatief. Of hij practicet alleszins wat hij in vorige hoofdstukken preacht en neemt zichzelf mee in the equation.
Hoofdstuk 9: Collectieve pijn Over een bijna bovenmenselijk begrip voor de haters. Over de pijn die eigenlijk niet zo heel verschillend is bij verschillende mensen en het fundamentele basisakkoord waarmee wel allemaal meetrillen.