Zwijgen is geen optie

Benjamin Verdonck: Hoe het zou kunnen zijn

Met Benjamin hadden we het over kunst en verzet, over het kleine doen wanneer de wereld je duwt naar het grote, over verzamelen en zijn, over optimisme en pessimisme.
Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/benjamin-verdonck
Hoofdstukken
Hoofdstuk 1: Violently HappyOver Benjamins geschiedenis in de toneelschool en zijn rebellie tegen het mainstream theater van dat moment. Tegen de grote ambities en de grote gevoelens, voor het kleine, het lokale en het échte.
Hoofdstuk 2: Sociale sculptuurOver Benjamins projecten in de publieke ruimte. Hij bouwde zaken en dat materiële is belangrijk, maar het gaat evengoed over de gesprekken die plaatsvinden naar aanleiding van zijn werk. Dat noemt hij de sociale sculptuur.
Hoofdstuk 3: To withdraw gracefullyOver verzet en de kracht van iets niet doen. Over de ultieme vraag wat ons nog rest als we de complete impact van de klimaatcrisis beseffen. Over ons terugtrekken van het voortoneel.
Hoofdstuk 4: Individuele verantwoordelijkheidOver de breuklijn tussen individuele en collectieve verantwoordelijkheid. Over de vraag of we allemaal de morele plicht hebben om vegetariër te worden en met de trein te reizen. En de vraag of dat zin heeft.
Hoofdstuk 5: VrijheidOver Benjamins Handvest, waarin hij een oproep doet aan kunstenaars om eens iets te proberen. Een voorstelling te maken in de letterlijke betekenis. Om nederig om te springen met materiaal en met afstanden. Over de discussie die daaruit ontstond.
Hoofdstuk 6: Een actief archiefOver zijn in het hier en nu en Benjamins gewoonte om rondellen te verzamelen en te documenteren. Over envie en besoin en dat de meeste dingen gewoon beginnen als een goestingske voor wij er allerlei grotere betekenissen aan gaan hangen.
Hoofdstuk 7: Hoe het zou kunnen zijnHet meest existentiële deel, tussen hoop en wanhoop, tussen Gramsci en Bloch. Waarbij Benjamin toch duidelijk naar de hoop neigt en niet anders kan dan het leven vieren en de strijd voor een betere wereld verder te zetten.

Damya Laoui: Ik heb nog niets gedaan

Met Damya hadden we het over haar onderzoek naar een kankervaccin, over ambitie en de wetenschappelijke carrière combineren met een gezin, over te veel nadenken in de plaats van te leven.
Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/damya-laoui
Hoofdstukken
Hoofdstuk 1: KankervaccinOver Damyas jeugd tussen drie religies die eigenlijk fudamenteel hetzelfde vertellen. Over haar onderzoek naar dendritische cellen en een kankervaccin. Over vaccins in het algemeen en het meest optimistische scenario voor haar onderzoek.
Hoofdstuk 2: Een leuk laboOver geld voor kankeronderzoek en hoe je het krijgt. Over je carrièreplanning als wetenschapper en de plaats van je naam op een publicatie. Over ambitie. Over de moeilijkheid van het zwangerschapsverlof in een academische context en de burnout waarin Damya terechtkwam toen het niet combineerbaar bleek.
Hoofdstuk 3: Wetenschappers makenOver Damyas traject, vanuit een moeilijke sociale context naar haar huidige positie als topwetenschapper. Over vertrouwen en investeren in jezelf. Over elkaar optillen en aanmoedigen en over onze nood aan andere mensen. Over Damyas job om niet alleen aan onderzoek te doen, maar ook om nieuwe wetenschappers te maken.
Hoofdstuk 4: Mentaal verwendOver Damyas strengheid voor zichzelf en voor anderen. Over de existentiële vragen die in de weg staan en soms zelfs de oorzaak zijn van onze mentale problemen. Over weerbaarheid en veerkracht. Over minder werken en wat te doen met de tijd die vrijkomt.
Hoofdstuk 5: Wat is een goed leven?Over de dood, terugkijken op je leven en content zijn of spijt hebben. Over echte problemen en luxeproblemen en het nut van relativeren.
Hoofdstuk 6: Burgers omdraaienAlles wat voorafgaat wordt toegepast op mensen die als job burgers omdraaien. Zijn er mensen die dat graag doen? Moeten die nadenken over het nut van hun job en van hun leven? Moeten die mediteren zodat ze het aankunnen? Moeten we een oordeel vellen over die job en ervoor willen zorgen dat niemand dat moet doen?

Frans De Clerck: Wie gaat dat betalen?

Met Frans hadden we het over de schone job van bankier, over ethisch bankieren, vermogens belasten en de financiële waarde van een uitzicht.
Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/frans-de-clerck

Grote vragen - Hoe vrij zijn wij?

"Van nu af aan is vrijheid immers de regel en wat niet mag de uitzondering" mailde het crisiscentrum ons vorige week opgetogen. Interessant. Want.
Beschouwen wij onszelf als vrij? Als dat zo is, welke gevolgen heeft dat? Of wat verandert er als we beseffen dat we niet helemaal vrij zijn? Helemaal niet vrij zijn? Willen we wel vrij zijn? Ja? Waarom?
Meer vragen dan antwoorden. En zo hoort het ook.
Bekijk de aflevering hier: zwijgenisgeenoptie.be/hoe-vrij-zijn-wij
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/
Steun ons: zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/

Grote vragen - Moeten we in de politiek?

Elke regel waar wij ons in dit land - en in elk land, om volledig te zijn - aan houden, is met de pennentrek van een politicus tot stand gekomen. Elke regel. De regel die bepaalt dat een vliegtuig goedkoper is dan de trein: een pennentrek. De regel die bepaalt dat multinationals belastingen kunnen ontwijken en kleine bedrijven niet: een pennentrek. De regel die bepaalt dat er te weinig handen zijn in de zorg: een pennentrek.
Is het dan niet meer dan logisch dat wij die vinden dat de wereld beter kan, wij die vinden dat de wereld beter moet, onze tijd en energie zouden spenderen aan politiek? En als dat het geval is, waarom doen we het dan niet?
Een moeilijke, moeilijke vraag. En de start van onze vierde aflevering: "Moeten we in de politiek?"
Bekijk de aflevering hier: zwijgenisgeenoptie.be/moeten-we-in-de-politiek
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/
Steun ons: zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/

Grote vragen - Wat als het niet lukt?

We weten niet waar jullie wakker van liggen. Klimaat, ongelijkheid, discriminatie of democratie. Op grote schaal - gaan we onder de twee graden opwarming blijven? - of in jouw eigen leven - ga ik het einde van de maand wel halen? In al deze gevallen is er iets dat ons bindt: we willen beter. En we geloven dat beter kan.
Maar wat als beter niet lukt? Wat als de doelen die je voor jezelf stelt, omdat je gelooft dat ze terecht zijn, omdat je gelooft dat de wereld er een betere plaats van zou worden, onhaalbaar blijken? Wat als blijkt dat jouw geloof onterecht was?
Een moeilijke, grote vraag. En daarom. De start van onze derde aflevering.
Bekijk de aflevering hier: https://zwijgenisgeenoptie.be/wat-als-het-niet-lukt
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/
Steun ons: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/

Grote vragen - Hoe veranderen we het systeem?

Van links tot rechts, boven tot onder en zelfs in het moedige midden, overal horen we mensen over Het Systeem praten. Wat er allemaal mis mee is. Waarom het in de weg zit van een betere wereld. En hoe we dat vermaledijde Systeem kunnen veranderen.
Maar waarom loopt er eigenlijk zoveel mis met Het Systeem? En wat kan je daar als individu aan doen? Heeft het zin om jouw tijd daaraan te spenderen?
Dat blijkt potdikke geen gemakkelijke vraag. Eerder een grote. En dus uitermate geschikt om onze tanden in te zetten. Deze keer samen met Piet Colruyt, Ingrid De Jonghe, Patrick Doyen, Charlotte Prové, Koen Verwee, Paulien Verhaest, Hans Claus, Marc Cosyns en Dirk Bryssinck. Schone bende.
Bekijk de aflevering hier: https://zwijgenisgeenoptie.be/hoe-veranderen-we-het-systeem/
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/
Steun ons: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/

Grote vragen - Zijn we druppels op een hete plaat?

Ben je machteloos als individu? Waarom zou je een probleem willen oplossen als de rest van de wereld niet meedoet? Is het naïef om een steen in de rivier te willen verleggen? Of is dat schuldgevoel waar je mee worstelt terecht?
Samen met Alexander Devriendt, Arnoud Raskin, Bart Weetjens, Dalilla Hermans, Marian Donner, Jonathan Holslag en Olivia Rutazibwa gaan we op zoek naar een antwoord op onze eerste Grote Vraag:
"Zijn we druppels op een hete plaat?"
Bekijk de aflevering hier: https://zwijgenisgeenoptie.be/druppels-op-een-hete-plaat/
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/
Steun ons: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/

Meryem Kanmaz: Zonder strijd is niets verworven

De onderklasse heeft geen geld, de middenklasse heeft geen tijd. Het zijn dat soort schijnbaar eenvoudige uitspraken waarmee Meryem grote waarheden deelt. Ze tonen hoe goed belezen ze is en hoeveel tijd ze spendeert aan het nadenken over de problemen van deze tijd.
We spraken met haar over onderwerpen die voor ons - en velen met ons - nog te nieuw zijn. De historiek van de islam, bijvoorbeeld, of de evolutie van het leven van gastarbeiders in ons land.
Er bestaat geen slecht moment om uw geest te openen. Gewoon doen joh.
Bekijk het gesprek hier: https://zwijgenisgeenoptie.be/meryem-kanmaz
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/
Steun ons: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/

Maxim Februari: Verzet wordt onmogelijk

Met Maxim hadden we over vrijheid en zekerheid, over het vastbetonneren van de wereld in data, over kunst in botsing met de wereld, over een brandblusapparaat en de maatschappelijke rol van de ambtenaar.
Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/maxim-februari
Hoofdstukken
(01:54) Hoofdstuk 1: De ordelijke denker en de nette avonturier Over twee contrasterende verlangens die in ons allemaal zitten. Een verlangen naar orde en een verlangen naar chaos en vrijheid. Over leven op je pagina’s, over tegenstellingen die niet op te lossen vallen, maar die eeuwig aanwezig blijven. En een prachtige anekdote over de vermenging van fictie en realiteit in het leven van Maxim.
(12:24) Hoofdstuk 2: Gestolde ethiek We hebben de neiging om wetten steeds meer te verankeren en door de digitalisering steken we ze in code en maken we interpretatie onmogelijk. De kunst is schijnbaar een domein dat nog niet helemaal verstard is, de plek waar vrij denken en voelen nog mogelijk is. Toch gelden ook in die wereld een heleboel wetten die niet altijd wenselijk zijn.
(24:03) Hoofdstuk 3: Verzet wordt onmogelijk Verdere verdieping van de starheid die ons denken is binnengeslopen en het verlies van de moraal ten voordele van steeds beter gebetonneerde wetten.
(30:38) Hoofdstuk 4: Het lelijke brandblusapparaat Over de menselijke neiging om de wereld te vereenvoudigen en in modellen te gieten en die modellen vervolgens te verwarren met de werkelijkheid. Een mogelijke verklaring voor die neiging is ons verlangen naar veiligheid. Het wordt duidelijk dat een ver doorgedreven streven naar veiligheid iets fundamenteel menselijk vernietigt.
(41:34) Hoofdstuk 5: Nieuwe talen Over de rol van religie en wetenschap in de transformatie die we doormaken. Over hoe ontwikkelingen binnen de wetenschap ook tot culturele veranderingen en tot de creatie van nieuwe talen zouden kunnen leiden. Over de gevaren van ons leven te gaan inrichten met wiskunde. Het verdwijnen van de natuurlijke taal op juridisch en sociologisch vlak zou wel eens die hele domeinen overbodig kunnen maken.
(53:55) Hoofdstuk 6: Noblesse oblige Een analyse van de beschaafde mens, de mens die wel eens een boek leest, maar zich voelt vervreemden en zich machteloos voelt om iets te veranderen. Een moreel appèl aan deze mensen om zich vooral in hun werkcontext niet als halve mens te gedragen.